Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης
«Αμερικάνικο περιθώριο: εξέγερση και πειθαναγκασμός»
Η Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης συνεχίζει τη δραστηριότητά της παρουσιάζοντας το αφιέρωμα «Αμερικάνικο περιθώριο: εξέγερση και πειθαναγκασμός», το οποίο θα πραγματοποιηθεί από τις 28 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου 2013 στην αίθουσα Τάκης Κανελλόπουλος (Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης, Αποθήκη Α΄, Λιμάνι).
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει τέσσερις ταινίες: Οι μπάσταρδοι / Bloody Mama του Ρότζερ Κόρμαν / Roger Corman (ΗΠΑ, 1970), Οι ξεγραμμένοι / Out of the Blue του Ντένις Χόπερ / Dennis Hopper (Καναδάς, 1980), Μπόνι και Κλάιντ / Bonnie and Clyde του Άρθουρ Πεν / Arthur Penn (ΗΠΑ, 1967) και Πάγος / Ice του Ρόμπερτ Κρέιμερ / Robert Kramer (ΗΠΑ, 1969).
Την Κυριακή 1η Δεκεμβρίου 2013, πριν την προβολή της ταινίας Οι ξεγραμμένοι θα πραγματοποιηθεί ομιλία του ποιητή – εκδότη Γιώργου Αλισάνογλου με θέμα «Η αφηγηματική ιστορία μιας υπερδύναμης».
Πώληση εισιτηρίων: Μουσείο Κινηματογράφου – Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α΄, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, cinematheque@filmfestival.gr)
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη).
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.
Ώρα προβολών: 18:30, 21:00
Πρόγραμμα προβολών
Πέμπτη 28 Νοεμβρίου
18.30 Οι μπάσταρδοι
21.00 Πάγος
Παρασκευή 29 Νοεμβρίου
18.30 Μπόνι και Κλάιντ
21.00 Οι ξεγραμμένοι
Σάββατο 30 Νοεμβρίου
18.30 Πάγος
21.00 Μπόνι και Κλάιντ
Κυριακή 1 Δεκεμβρίου
18.30 Οι ξεγραμμένοι
21.00 Οι μπάσταρδοι
Οι ταινίες
Οι μπάσταρδοι (ή Οι 4 αδελφοί δολοφόνοι) / Bloody Mama
(ΗΠΑ, 1970)
Σκηνοθεσία: Ρότζερ Κόρμαν / Roger Corman. Έγχρωμη, 90΄.
Αμερική, περίοδος της Μεγάλης Ύφεσης. Η Μα Μπάρκερ ηγείται με σιδερένια πυγμή μιας οικογενειακής εγκληματικής συμμορίας που αποτελείται από τους Άρθουρ, Χέρμαν, Φρεντ και Λόιντ, τους τέσσερις γιους της. Τρομοκρατούν, εκβιάζουν, αρπάζουν, ληστεύουν τράπεζες και επιδίδονται σε κάθε μορφή ανομίας. Όλη η οικογένεια είναι βουτηγμένη στη διαστροφή και τη διαφθορά: από την μητέρα που έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά όταν ήταν νεαρή κοπέλα από πατέρα και αδερφούς, μέχρι τους γιους – ο ένας σαδιστής, ο άλλος ψυχωτικός, ο τρίτος διεστραμμένος ερωτομανής και ο τέταρτος ναρκομανής, ενώ και οι σχέσεις ανάμεσα τους είναι διφορούμενες και ανοίκειες. Αργότερα μπαίνουν στην συμμορία ο Κέβιν και μια πόρνη, η Μόνα, και κάποια στιγμή όλοι μαζί φτάνουν στο Τενεσί, όπου η απαγωγή και η ομηρία ενός πλούσιου επιχειρηματία δημιουργεί τις πρώτες ρωγμές στην συνοχή της ομάδας. Οι γιοι δεν υπακούουν στις εντολές της μητέρας να εκτελέσουν το θύμα γιατί ως ανδρική φιγούρα τους θυμίζει τον πατέρα τους και τον αφήνουν ελεύθερο, λέγοντας ψέματα στην Μα Μπάρκερ. Εντωμεταξύ, η αστυνομία βρίσκεται στο κατόπι τους και όταν τους εντοπίζει ακολουθεί ένα άγριο και αιματοβαμμένο μακελειό…
Ανατρέποντας μια από τις βασικές συμβάσεις του γκάνγκστερ φιλμ και δίνοντας τον ρόλο του αρχηγού σε μια γυναίκα (έξοχα ερμηνευμένη από την Σέλλεϊ Γουίντερς), ο πατριάρχης των b-movies Ρότζερ Κόρμαν κινηματογραφεί τον διχασμένο πυρήνα στην καρδιά της αμερικανικής κοινωνίας (και οικογένειας), σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, κατάρρευσης κάθε αξιακού συστήματος και ακραίας κρατικής καταστολής. Από τη μια μεριά, η Μα Μπάρκερ είναι φορέας της παραδοσιακής προτεσταντικής ηθικής: χτυπά τους γιους της όταν βρίζουν, δείχνει σεβασμό στα εμβλήματα και τα σύμβολα του έθνους, διακατέχεται από έντονη θρησκοληψία. Από την άλλη, τους απελευθερώνει από κάθε ηθικό φραγμό και ακυρώνει κάθε διάκριση ανάμεσα στο καλό και στο κακό (σεξουαλικές διαστροφές, αιμομιξία, βιασμός, δολοφονίες, χρήση ναρκωτικών), αποδεσμεύοντας τα πιο χαμερπή και καταστροφικά ένστικτα της ανθρώπινης φύσης. Στην ταινία συναντάμε και δύο παντελώς άγνωστους, τότε, ηθοποιούς: τον Μπρους Ντερν στο ρόλο του Κέβιν και τον 27χρονο Ρόμπερτ ντε Νίρο στο ρόλο του Λόιντ, στην τέταρτη κινηματογραφική του εμφάνιση.
Οι ξεγραμμένοι / Out of the Blue
(Καναδάς, 1980)
Σκηνοθεσία: Ντένις Χόπερ / Dennis Hopper. Έγχρωμη, 94΄.
Η ταινία περιστρέφεται γύρω από τη Σιμπί (θαυμάσια ερμηνευμένη από την Λίντα Μαντζ), ένα μοναχικό δεκαπεντάχρονο κορίτσι, μέλος μια διαλυμένης οικογένειας που ζει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη του Τέξας. Ο πατέρας της είναι ένας μηχανόβιος πρώην κατάδικος και η μητέρα της ναρκομανής. Ανάμεσά τους, η νεαρή έφηβη, σε κατάσταση ψυχικής σύγχυσης και αποπροσανατολισμού, προσπαθεί να ξεφύγει από το κοινωνικό και οικογενειακό της αδιέξοδο, υιοθετώντας μια βίαιη και επιθετική στάση ζωής στα πρότυπα του πανκ κινήματος. Για να μεγαλώσει και να βρει το δρόμο της, πρέπει να ανακαλύψει τον τρόπο να ξεπεράσει την τραυματική της εξάρτηση από την οικογένεια…
Ένα ασυμβίβαστο και οργισμένο φιλμ που εστιάζει στις προβληματικές όσο και επικίνδυνες διαδρομές προς την ενηλικίωση, αποκαλύπτοντας με ωμότητα αλλά και ειλικρίνεια την σκοτεινή πλευρά της οικογένειας και την πλάνη του αμερικανικού ονείρου. Σκηνοθετεί και παίζει τον -«κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα του- ρόλο του πατέρα ο «ξένοιαστος καβαλάρης» Ντένις Χόπερ, ένας από τους λίγους αυθεντικούς αντι-ήρωες του «άλλου» αμερικανικού σινεμά.
Μπόνι και Κλάιντ / Bonnie and Clyde
(ΗΠΑ, 1967)
Σκηνοθεσία: Άρθουρ Πεν / Arthur Penn. Έγχρωμη, 111΄.
Βασισμένη στην αληθινή ιστορία των Μπόνι Πάρκερ και Κλάιντ Μπάροουζ, του πιο διάσημου και καταζητούμενου ζευγαριού ληστών στη Αμερική της Μεγάλης Ύφεσης, το Μπόνι και Κλάιντ του Άρθουρ Πεν είναι μια από τις καλύτερες γκανγκστερικές ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ – ένα κλασικό και αξεπέραστο κινηματογραφικό αρχέτυπο. Ο ασυνήθιστος συνδυασμός σκληρής γκανγκστερικής ταινίας και παθιασμένου ερωτικού δράματος καθώς και η εμπνευσμένη σκηνοθεσία, διατηρούν ανέπαφη – 47 ολόκληρα χρόνια μετά- τη δύναμη της ταινίας. Το φιλμ διαθέτει σεκάνς που έχουν περάσει στην κινηματογραφική ανθολογία, όπως η τελική ενέδρα, στην οποία οι αστυνομικοί γαζώνουν με χιλιάδες σφαίρες (κινηματογραφημένη έξοχα σε «ρελαντί» – πλάνα γυρισμένα σε αργό ρυθμό), το αυτοκίνητο του καταζητούμενου ζευγαριού. Η ταινία «έσπασε» το καλλιτεχνικό κύκλωμα για το οποίο αρχικά προοριζόταν και έγινε μια απρόβλεπτη, παγκόσμια εμπορική επιτυχία, κάνοντας εν μία νυκτί αδιαφιλονίκητους σταρ τους πρωταγωνιστές της, αλλά και εκατομμυριούχο τον Γουόρεν Μπίτι, που ήταν ένας από τους παραγωγούς της. Ο ίδιος και η τυλιγμένη σ’ ένα πέπλο ρομαντικού ερωτισμού Φέι Ντάναγουεϊ συνιστούν ένα εκρηκτικό όσο και εγκληματικό δίδυμο που ζει τον μεγάλο του έρωτα, αφήνοντας πίσω του τα πτώματα σωρό. Επίσης, η ταινία είχε απρόσμενη απήχηση στο φαντασιακό των νεότερων θεατών, καθώς ανταποκρίθηκε στο επαναστατικό πνεύμα της εξεγερμένης νεολαίας της δεκαετίας του ’60 ενάντια στην εξουσία, καθώς το ένοπλο ερωτευμένο ζεύγος ενσάρκωνε το επαναστατικό κοινωνικό όνειρο της εποχής.
Πάγος / Ice
(ΗΠΑ, 1969)
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Κρέιμερ / Robert Kramer. Ασπρόμαυρη, 130΄.
Σ’ ένα πολύ κοντινό μέλλον, μια επανάσταση έχει ξεσπάσει στο Μεξικό και στη Νέα Υόρκη και η Εθνική Επιτροπή των Ανεξάρτητων Επαναστατικών Οργανώσεων βάζει σε εφαρμογή το πρώτο μέρος του σχεδίου για ένοπλη σύρραξη με το Κράτος. Έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι το Κράτος είναι ο απόλυτος εχθρός και ότι κάθε μορφή θεσμοθετημένης εξουσίας πρέπει να καταλυθεί. Η επαναστατική επιτροπή αρχίζει να οργανώνει το πώς θα διεξαχθεί ο ανταρτοπόλεμος στις πόλεις με σκοπό την ανατροπή του καταπιεστικού καθεστώτος. Πραγματοποιούνται πολλές συζητήσεις και συνεδριάσεις για τις επικείμενες επαναστατικές δράσεις. Σύντομα, γίνονται καταλήψεις σπιτιών, έφοδοι σε φυλακές όπου κρατούνται στελέχη και σύντροφοι των επαναστατών, σαμποτάρεται ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, απάγονται στρατιωτικοί κλπ. Γυρίζονται αγωνιστικές ταινίες και στήνεται παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός. Παρά τις απώλειες, η επιτροπή είναι αποφασισμένη να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα, ώσπου και «ο τελευταίος γραφειοκράτης να πνιγεί στο αίμα του τελευταίου καπιταλιστή» και να λιώσει ο πάγος…
Θρυλική πολιτική ταινία επιστημονικής φαντασίας, ο Πάγος του Ρόμπερτ Κρέιμερ, γυρισμένος στην Νέα Υόρκη, είναι το μανιφέστο μιας φανταστικής επανάστασης που συμπυκνώνει, αναμιγνύοντας ιδιοφυώς στοιχεία ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, τις πιο ακραίες ιδεολογικές συγκρούσεις, εσωτερικές αντιφάσεις, πολιτικές πεποιθήσεις, αμφισβητήσεις και εξεγέρσεις μια ολόκληρης εποχής (δεκαετία του ’60) και μιας γενιάς που πίστεψε ότι μπορούσε -ακόμα και με την βία- να αλλάξει τον κόσμο.