Η έκθεσιακή τριλογία «Η άγραφη βιβλιοθήκη» που πραγματοποιεί το νεοσύστατο κέντρο για τις εικαστικές τέχνες annexM στο Μέγαρο Μουσικής, ξεκινά με το πρώτο μέρος με τίτλο «Ο τελευταίος αναγνώστης», όπου παρουσιάζονται 15 βιντεο-εγκαταστάσεις από 10 κορυφαίους διεθνείς καλλιτέχνες.
Το annexM, το νεοσύστατο κέντρο για τις εικαστικές τέχνες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πραγματοποιεί την εκθεσιακή τριλογία Η άγραφη βιβλιοθήκη γύρω από το θέμα Βιβλία / Αναγνώστες / Συγγραφείςστο πλαίσιο της διοργάνωσης Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων, η οποία αποτελεί αφορμή για μια στρατηγικής σημασίας διακαλλιτεχνική συνέργεια μεταξύ Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, δήμου Αθηναίων και Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Την επιμέλεια έχει η Άννα Καφέτση, διευθύντρια του annexM.
Οι τρεις άξονες της εκθεσιακής τριλογίας «Η άγραφη βιβλιοθήκη»
Βασικός κορμός της τριλογίας είναι οι τρεις εκθέσεις στο Μέγαρο (Ο τελευταίος αναγνώστης, Μετά τη Βαβέλ και Ένα δικό σου δωμάτιο), οι οποίες, με πυρήνα το θεματικό τρίπτυχο Βιβλία / Αναγνώστες / Συγγραφείς, επιχειρούν να αναδείξουν δίκτυα πολλαπλών σχέσεων και διασυνδέσεων που ανιχνεύονται στη διατομή του βιβλίου / κειμένου με το σώμα, προφορικότητας και κειμενικότητας, του προσωπικού με τον δημόσιο χώρο.
Οι άλλοι δύο άξονες είναι το δημόσιο πρόγραμμα και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το δημόσιο πρόγραμμα αφορά παράλληλες δράσεις (performances, προβολές κ.ά.) και συνέργειες με φορείς, καλλιτέχνες, αναγνώστες και ομιλητές αλλά και με το Megaron Plus που θα εμπλουτιστούν μέσα στα επόμενα χρόνια. To πρόγραμμα εγκαινιάζεται με τη συνεργασία του annexM με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, μέσα από την Κιβωτό, μια χειρονομία ζωντανών αφηγήσεων σε επιμέλεια Νίκου Διαμαντή, στο πλαίσιο του πρώτου μέρους της εκθεσιακής τριλογίας.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε διαφορετικές κατηγορίες κοινού και ηλικιακές ομάδες: μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και διαπολιτισμικών σχολείων, οικογένειες, άτομα της τρίτης ηλικίας κ.ά.
Πρώτο μέρος: Ο τελευταίος αναγνώστης
Παρουσιάζονται 15 βιντεοεγκατατάσεις σε μεγάλες οθόνες στον Κήπο και στο Project Space από τις 10 Ιουλίου έως τις 16 Σεπτεμβρίου 2018, ενώ στο Αίθριο προβάλλονται σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες κινηματογραφικές ταινίες και ντοκιμαντέρ.
Συμμετέχουν: Basel Abbas & Ruanne Abοu Rahme, Didem Erk, Dora Garcia, Gary Hill, Sonia Leber & David Chesworth, Jorge Méndez Blake, Dominique Petitgand, Θοδωρής Προδρομίδης, Κύριλλος Σαρρής και Judith Westerveld.
Η επιμελήτρια της έκθεσης σημειώνει:«Βιβλία, κείμενα, συγγραφείς, γραπτές λέξεις και ιδιαίτερα η προφορική τους ανάγνωση (μοναχική, δημόσια, προσωπική ή συλλογική) βρίσκονται στον πυρήνα της καλλιτεχνικής σκέψης και πράξης πολλών συγχρόνων καλλιτεχνών στη μετανεωτερική εποχή (με κορυφαίο παράδειγμα τον πρωτοπόρο Γκάρυ Χιλλ, ήδη από τη δεκαετία του ’80), και ιδιαίτερα στις μέρες μας.
Στα σύγχρονα εικαστικά έργα, η ανάγνωση βγαίνει από το δωμάτιο ή το σπουδαστήριο, το πεδίο της ιδιωτικότητας, για να μεταφερθεί στην πόλη και το δημόσιο χώρο. Από σιωπηλή νοητική εμπειρία γίνεται σωματική, επιτελεστική δράση, συνδεόμενη ξανά με τον ήχο των λέξεων και της φωνής, την ακουστική διάσταση της γλώσσας.
Η εσωτερική εμπειρία της ανάγνωσης δίνει συχνά τη θέση της σε μια συλλογική διαδικασία, όπου το ενδιαφέρον του αναγνώστη μετατοπίζεται από την κατανόηση και το νόημα του κειμένου στην ίδια την συμμετοχική εμπειρία, σε ένα αναγνωστικό συμβάν μαζί με άλλους. Η ανάγνωση δημιουργεί κοινότητες και δίκτυα επικοινωνίας και διασύνδεσης στο κοινωνικό και πολιτιστικό πεδίο. Ανοίγοντας τις πόρτες σ’ έναν ποιητικό ακτιβισμό, αναδημιουργεί ως απελευθερωτική διαδικασία, συνθήκες για νέες δυνατότητες σε πολιτικό επίπεδο.
Η έκθεση αναδεικνύει όψεις αυτής της μετα-αναγνωστικής συνθήκης, μέσα από την επιλογή 15 οπτικοακουστικών –πλην ενός– έργων που χρησιμοποιούν ως αναγνωστική ύλη γνωστά λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα (π.χ. του Τζόυς, του Καβάφη, του Κρουτσόνιχ, του Μπέκετ, του Βιτγκενστάιν κ.ά.) ή δημιουργούν τα ίδια έναν υβριδικό χώρο προς ανάγνωση.
Συμμετέχουν 10 σημαντικοί διεθνείς και έλληνες καλλιτέχνες που στο έργο τους διασταυρώνονται, από διαφορετικούς εννοιολογικούς δρόμους, με τα κείμενα και την κειμενικότητα, τη θεωρία της λογοτεχνίας, τη γλώσσα και ένα διευρυμένο στοχασμό πάνω στην προφορική εκφορά του λόγου ως ακουστικό/ηχητικό στοιχείο του εικαστικού έργου.
Σχεδιασμένη σαν βιβλιοθήκη στο δημόσιο χώρο, η έκθεση μεταμορφώνει τον Κήπο –τον κυρίως εκθεσιακό χώρο– σε διάσπαρτα φωτεινά αναγνωστήρια μέσα στο σκοτάδι, προσκαλώντας τους επισκέπτες να ανοιχτούν σε μια διευρυμένη αναγνωστική εμπειρία χωρίς όρια. Ζητούμενο δεν είναι η αναγνώριση του νοήματος. Αλλά η απελευθέρωση ενός δικού μας φαντασιακού μέσα από το ποιητικό βίωμα και τις αισθήσεις.»
Δεύτερο μέρος: Μετά τη Βαβέλ
Το δεύτερο μέρος της εκθεσιακής τριλογίας Η άγραφη βιβλιοθήκητιτλοφορείται Μετά τη Βαβέλ, εστιάζει στα βιβλία και τα κείμενα μέσα από τη φυσική, υβριδική ή άυλη παρουσία τους και θα πραγματοποιηθεί στον Εκθεσιακό Χώρο 300, στο Project Space και σε άλλους χώρους του Μεγάρου από τον Νοέμβριο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2019. Θα παρουσιαστούν έργα ζωγραφικής, γλυπτά, εγκαταστάσεις και βιντεοεγκαταστάσεις, βιβλία καλλιτεχνών και διαδικτυακά έργα, μεταξύ των οποίων και νέες παραγωγές.
Τρίτο μέρος: Ένα δικό σου δωμάτιο
Ο τρίτος και τελευταίος άξονας (Ένα δικό σου δωμάτιο) είναι αφιερωμένος στη συγγραφή. Ο δάνειος τίτλος παραπέμπει στο γνωστό μυθοπλαστικό δοκίμιο της Βιρτζίνια Γουλφ A Room of one’s own. Όπως και το δεύτερο μέρος της τριλογίας, θα φιλοξενηθεί από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2019 στον Εκθεσιακό Χώρο 300, στο Project Space και σε άλλους χώρους του ΜΜΑ.
Η εκθεσιακή τριλογία Η άγραφη βιβλιοθήκη συνοδεύεται από δύο δίγλωσσους (ελληνικά-αγγλικά) καταλόγους. Ο πρώτος τόμος αφορά τον πρώτο και τον δεύτερο άξονα της τριλογίας και θα κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο, με την ευκαιρία των εγκαινίων του δεύτερου μέρους της τριλογίας, ενώ ο δεύτερος τόμος καλύπτει το τρίτο μέρος.
Ο σχεδιασμός του λογότυπου του annexM έγινε από τον Γιώργο Τζιλιάνο, ενώ την ιστοσελίδα http://annexm.megaron.gr σχεδίασε ο Γιώργος Δομιανός.