Δεκάδες χιλιάδες έντονα χρωματιστές φιάλες πλαστικών μπουκαλιών πέφτουν από το πίσω μέρος ενός φορτηγού πάνω σε έναν μεταφορικό ιμάντα πριν εξαφανιστούν αργά μέσα σε μια αποθήκη στα περίχωρα του Όσλο.
Όσο ο εργάτης μαζεύει μερικές φιάλες οπτάνθρακα που του έχουν ξεφύγει, ο Kjell Olav Maldum κοιτάζει. “Είναι ένα σύστημα που λειτουργεί,” λέει, όπως ένα άλλο φορτηγό βουίζει παρελθόν. “Θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, νομίζω ότι πολλές χώρες θα μπορούσαν να μάθουν από αυτό.”
Ο Maldum είναι ο επικεφαλής της Infinitum, ο οργανισμός που εφαρμόζει το σχέδιο επιστροφής αποθεμάτων της Νορβηγίας για πλαστικά μπουκάλια και δοχεία. Η επιτυχία του είναι αναμφισβήτητη – το 97% όλων των πλαστικών μπουκαλιών στη Νορβηγία ανακυκλώνεται, το 92% σε τόσο υψηλό επίπεδο που επιστρέφονται σαν μπουκάλια ποτών. Ο Maldum αναφέρει ότι ένα μέρος του υλικού έχει ήδη ανακυκλωθεί περισσότερο από 50 φορές. Λιγότερο από το 1% των πλαστικών φιαλών καταλήγουν στο περιβάλλον.
Δεδομένου ότι έχει αυξηθεί η ανησυχία, ο Maldum είχε μια σταθερή ροή επισκεπτών υψηλού επιπέδου στη βιομηχανική του περιουσία – από χώρες τόσο μακριά όσο η Ινδία. Κίνα στη Ρουάντα. Το Βέλγιο στην Ουαλία – για να μάθετε τι κάνει η Νορβηγία.
Το νορβηγικό σύστημα είναι απλό. Η κυβέρνηση επιβάλλει περιβαλλοντικό φόρο σε όλους τους παραγωγούς πλαστικών φιαλών. Όσο περισσότερο ανακυκλώνουν, τόσο περισσότερο μειώνεται ο φόρος. Εάν συλλογικά ανακυκλώνουν περισσότερο από το 95% – που έχουν κάνει κάθε χρόνο από το 2011 – δεν υποχρεούνται να καταβάλλουν τον φόρο.
Για τον πελάτη η συμφωνία είναι εξίσου απλή. Σε κάθε φιάλη καταβάλλεται προκαταβολή 10p έως 25p ανάλογα με το μέγεθος. Οι άνθρωποι μπορούν στη συνέχεια να το επιστρέψουν σε ένα μηχάνημα ή πάνω από το πάγκο από όπου το αγόρασαν. Ένας γραμμωτός κώδικας διαβάζεται και δίνεται ένα κουπόνι ή μετρητά.
Και οι πλαστικές φιάλες αποτελούν σημαντική πηγή αυτής της ρύπανσης. Το περασμένο έτος μια έρευνα από την Guardian αποκάλυψε ότι 1 εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια γίνονται σε όλο τον κόσμο κάθε λεπτό – με 13 δισ.ευρώ που χρησιμοποιούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο.