Κάθε γενιά βρίσκει τους καλλιτέχνες της. Τους τραγουδιστές, τους μουσικούς, τους ηθοποιούς, τους σκηνοθέτες, που μεγαλώνει μαζί τους˙ που επαναστατούν, ωριμάζουν, ονειρεύονται, κλαίνε, γελάνε παρέα, με πορείες που εκλαμβάνουν ως παράλληλες, ακόμα κι αν δεν είναι. Και ο καθένας, σιγά-σιγά, τοποθετεί στο προσωπικό του στερέωμα τους καλλιτέχνες εκείνους που το χνάρι τους έχει αποτυπωθεί επάνω του, άλλοτε διασκεδαστικό, άλλοτε συγκινητικό, μα σε κάθε περίπτωση λυτρωτικό. Κι έτσι, περιμένεις το επόμενο cd, την επόμενη συναυλία, ταινία, θεατρική τους παράσταση, για να δεις την δουλειά και την εξέλιξή τους, με την ελπίδα ότι οι καταθέσεις ψυχής και οι μεταμορφώσεις τους, σε αφορούν και εσένα προσωπικά…
Τέτοιο αποτύπωμα, καυτό αλλά ιαματικό, άφησε επάνω μου η Κόρα Καρβούνη, όταν την είδα χρόνια πριν στον ρόλο της Μαρτύριο, στο σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, ερμηνεία που έκτοτε με συνοδεύει και ήταν από μόνη της αρκετή για να χρίσει την Κόρα την προσωπική μου αγαπημένη ηθοποιό της γενιάς μου.
Πλάσμα αλλόκοτης ομορφιάς, φιγούρα βγαλμένη από πίκανα ζωγραφικής μιας άλλης εποχής, η Κόρα Καρβούνη πριν από μία εβδομάδα κέρδισε (δικαίως) το τρίτο βραβείο γυναικείας ερμηνείας στα βραβεία κοινού 2013 του Αθηνοράματος για την Ευρυδίκη, που υποδύεται από πέρυσι στο ομώνυμο έργο της Sarah Ruhl στο θέατρο Πορεία, (παράσταση που επάξια κέρδισε και το τρίτο βραβείο σκηνοθεσίας για τον Δημήτρη Τάρλοου). Μία παράσταση που ανάγεται σε γνήσια θεατρική εμπειρία για τους θεατές, που βουτάνε, -όπως ο Ορφέας και η Ευρυδίκη-, στον ποταμό της Τέχνης, για να αναδυθούν στην συνέχεια κατάτι διαφορετικοί.
Βράβευση που δεν ήρθε καθόλου ως έκπληξη (ακόμα κι αν μοιράστηκε το βραβείο εξ ημισείας με την Καρυοφιλλιά Καραμπέτη), αν αναλογιστεί κανείς το πλούσιο πρωτογενές υλικό της νεαρής ηθοποιού και την σκληρή δουλειά της, αυτό που συνδυαστικά ονομάζεται ταλέντο. Μόνο που η Κόρα δεν έχει απλώς ταλέντο, μα κάτι παραπάνω. Έχει το χάρισμα, πάνω και κάτω από την σκηνή. Από τους πιο ευφυείς και γοητευτικούς συνομιλητές που έχω συναντήσει, στην συζήτησή μας παρασυρθήκαμε από ανταλλαγές απόψεων για τον Κυνόδοντα στον Macbeth του James McAvoy, από δικές μου εξομολογήσεις για ρόλους που ονειρεύομαι να την δω να παίζει μέχρι λεπτομέρειες για τον μονόλογό της στην σκηνή του καναπέ στο September της Πέννυς Παναγιωτοπούλου που σου προκαλεί σύγκορμο ρίγος και φυσικά σκέψεις επάνω στην παράσταση της Ευρυδίκης.
Απολαύστε εδώ μέρος της κουβέντας μας. Η συνέχεια επί σκηνής στο Θέατρο Πορεία…
Είστε μία πολύ σκληρά εργαζόμενη ηθοποιός, που το όνομά της αποτελεί πια σχεδόν εγγύηση για την ποιότητα μιας δουλειάς στην οποία συμμετέχετε. Πόσο εύκολο είναι να κάνετε δουλειές που σας αντιπροσωπεύουν;
Είναι θέμα επιλογής, δεν είναι εύκολο. Έχει τίμημα η επιλογή. Απλώς, είμαι και πολύ τυχερή. Μου προτείνουν πράγματα που ειλικρινά με αντιπροσωπεύουν και δίνομαι σε αυτά όσο μπορώ και πετυχαίνουν. Για την Ευρυδίκη, κανείς δεν το περίμενε όλο αυτό που συνέβη. Ήρθε ο Δημήτρης (Τάρλοου) και μου λέει «Έχω αυτό το έργο». Το διάβασα και σκέφτηκα «Τι ωραίο έργο! Πάμε να δοκιμάσουμε.» Δηλαδή, ήρθε και λίγο τυχαία. Και το πιο βασικό είναι οι συνεργάτες˙ αν επικοινωνείς, αν υπάρχει ένας κοινός κώδικας. Και εδώ, ως δια μαγείας, έτσι έγινε.
Παρατηρείται μία άνθηση των μικρών σκηνών και των ομάδων που κομίζουν μια φρεσκάδα και έναν αέρα ανανέωσης πολλές φορές ακόμα και πάνω στην ίδια την φόρμα του θεάτρου. Νοιώθετε πως ίσως το ελληνικό θέατρο μπαίνει σε μία νέα φάση;
Ναι. Βέβαια, το Θέατρο Πορεία δεν συγκαταλέγεται στις μικρές σκηνές. Αλλά ναι, έχω παρατηρήσει ότι από την στιγμή που σταμάτησαν και οι τηλεοπτικές δουλειές, από την στιγμή που ήρθε η κρίση, γενικά, έχει αρχίσει το θέατρο να ανεβαίνει πάρα πολύ. Τα νέα παιδιά χωρίς λεφτά ανεβάζουν παραστάσεις, πολλές φορές βάζοντας χρήματα από την τσέπη τους. Σαν αυτή η κρίση να μας έκανε καλό. Σαν να έγινε ένας επαναπροσδιορισμός των αξιών μας και του γιατί κάνουμε τέχνη. Και γι’ αυτό βγαίνουν εξαιρετικές δουλειές. Δινόμαστε 100% και είμαστε πάρα πολύ αληθινοί. Είμαστε πιο έντιμοι απέναντι στο κοινό και έχει μειωθεί ο βαυκαλισμός και ο ακκισμός του «άντε να βγω να παίξω και εγώ καλά, να μου πουν ένα μπράβο και να πάρω ένα βραβείο». Αυτό είναι λίγο βαρετό πια. Τώρα γίνεται για άλλους λόγους το θέατρο. Τουλάχιστον, εγώ το κάνω για άλλους λόγους. Προσωπικά, δεν καταλαβαίνω γιατί να κάνω τέχνη εάν δεν αλλάζει –έστω στο ελάχιστο– η ζωή ενός ανθρώπου.
Η παράστασή σας, Ευρυδίκη ένα μιούζικαλ στον Άδη, είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα παράστασης που κάποιος πρέπει να δει, όχι τόσο για το ίδιο το κείμενο, αλλά για την δουλειά που κάνατε στην σκηνοθεσία και την υποκριτική. Υπήρχε εξ αρχής μια στιβαρή, καθαρή σκηνοθετική γραμμή ή είχατε χρόνο και πειραματισμούς και αυτοσχεδιασμούς;
Την πρώτη μέρα διαβάσαμε το έργο και συζητήσαμε πώς το βλέπει ο καθένας και τι αισθάνεται. Υπήρχε μία καθαρή σκηνοθετική γραμμή από τον Δημήτρη, αλλά και μία απόλυτη ελευθερία παράλληλα. Από την δεύτερη μέρα ήμασταν όρθιοι και αυτοσχεδιάζαμε υπό όλες τις προτεινόμενες συνθήκες, πολλές φορές χωρίς καν το ίδιο το κείμενο. Δοκιμάσαμε τα πάντα για να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα που βλέπει ο θεατής. Κανείς δεν ξέρει πώς παίζεται η νεκρότητα. Το κείμενο με συγκινεί σε πολλά σημεία, αλλά όντως κι εγώ πιστεύω πως το πιο δυνατό σημείο είναι η σκηνοθεσία. Και όλη η άποψη του Δημήτρη να φέρει την μουσική, αυτήν την πάλη της μπανάλ μουσικής που φέρει ο Άρχοντας του Κάτω Κόσμου και της ύψιστης τέχνης που κομίζει ο Ορφέας. Είναι πολύ ωραίο να μπολιάζεται η παράσταση από τις προσωπικότητες και την φαντασία των ηθοποιών, που στην δική μας την περίπτωση είναι όλοι και εξαιρετικά ταλαντούχοι. Για μένα έτσι πρέπει να κάνεις πρόβα.
Ο ρόλος έχει αρκετές δυσκολίες, όχι τόσο γιατί είναι ένα πρόσωπο της μυθολογίας, αλλά γιατί στην διάρκεια του ίδιου του έργου περνάτε από σκηνές πιο «ρεαλιστικές», σε σκηνές «σουρρεαλιστικές» και ακόμα και σκηνές καθαρά «συμβολικές». Σας δυσκόλεψε αυτό στο να ενσαρκώσετε την ηρωίδα;
Αυτή η Ευρυδίκη δεν έχει κάποια σχέση με την μυθική ηρωίδα. Ούτως ή άλλως ένας ηθοποιός ποτέ δεν παίζει ένα αρχέτυπο. Εγώ είδα μία σύγχρονη κοπέλα που πεθαίνει και αρνείται να το δεχθεί. Έχει ένα φοβερό δίλημμα: να επιλέξει ανάμεσα στον άντρα της και τον πατέρα της. Εγώ αυτά παίζω. Για εμένα, αυτή η παράσταση έχει μεγαλύτερη τεχνική δυσκολία παρά συναισθηματική. Θέλω να είμαι υγιής και πρέπει να προσέχω, γιατί περνάω μεγάλο μέρος της παράστασης παίζοντας βρεγμένη. Εξάλλου, τα όρια του ρόλου για εμένα βρίσκονται κατά τις πρόβες. Πολλοί ηθοποιοί και σκηνοθέτες πιστεύουν πως πρέπει να είσαι συνέχεια βουτηγμένος σε ένα ποτάμι. Εγώ δεν συμφωνώ. Δεν πιστεύω πως ο ηθοποιός πρέπει να ταυτίζεται με τους ρόλους. Κάθε άλλο˙ οφείλει να κάνει μία διαδρομή κατά την διάρκεια των προβών και μεγάλη αντιταύτιση όσο παίζει. Γιατί έτσι γίνονται τα ατυχήματα…
Πάντως, για να μην αδικήσω το κείμενο, να πω πως μετά την παράσταση, με την παρέα μου περάσαμε ώρες πίνοντας κρασί και κουβεντιάζοντας πάνω στο έργο.
Μα είναι ένα σκληρό έργο. Και αποτυπώνει ό,τι ακριβώς συμβαίνει στον σύγχρονο κόσμο. Η ηρωίδα βρίσκεται βουτηγμένη σε βαθύ οιδιπόδειο σύμπλεγμα και ό,τι ο Ορφέας και Ευρυδίκη βρίσκουν χαριτωμένο στην αρχή ο ένας στον άλλον, είναι αυτό που μετά θα τους χωρίσει. Είναι λυπηρό, αλλά και τόσο αληθινό. Ζούμε σε έναν κόσμο που οι μισές δεν έχουμε ξεπεράσει τον μπαμπά μας, οι μισοί δεν έχουν ξεπεράσει την μαμά τους και ερωτευόμαστε και χωρίζουμε για τα ίδια πράγματα. Βέβαια, για εμάς το έργο έχει και ένα άλλο επίπεδο. Η Ευρυδίκη έχει σχέση αυτήν την στιγμή με την Ελλάδα. Ποιος αρνείται ότι έχει πεθάνει; Η ίδια η Ελλάδα. Γι’ αυτό έχουμε βάλει τα ελληνικά στοιχεία. Πού τον θυμήθηκαν αυτοί τον Χατζηδάκη; Εγώ βρίσκω τεράστια συνάφεια. Αρνούμαστε να παραδεχθούμε ότι η χώρα μας έχει πεθάνει. Και βλέπεις μια ηρωίδα που αρνείται να πεθάνει.
Εξαιρετικά ενδιαφέρων είναι και ο διπλός ρόλος που ενσαρκώνει ο Κώστας Γάκης, που έχει από την μια τεράστια γοητεία και από την άλλη όλα τα κλισέ του “κακού”.
Μα ο ίδιος ο θάνατος είναι κλισέ. Θα συμβεί. Είναι μπανάλ. Γι’ αυτό του βάζει και μπανάλ μουσική. Ξέρει πως θα κερδίσει. Αλλά πρέπει να κάνει το show τώρα. Και είναι βαρετό για τον ίδιο. Φρικτό. Υπάρχει τίποτα πιο βαρετό από το να ξέρεις τι θα συμβεί; Είναι πολύ ενδιαφέρων ρόλος και πολύ ωραία σκηνοθετημένος.
Το κοινό πώς προσλαμβάνει το έργο;
Είναι συγκλονιστικό το πώς αντιδρά το κοινό. Έχω δει πάρα πολλά ζευγάρια να πιάνουν τα χέρια τους, άντρες που φοβούνται μην χάσουν την γυναίκα τους. Έχω δει κορίτσια να κλαίνε με αναφιλητά, έχω δει κόσμο που έχει χάσει τον πατέρα του να πενθεί μαζί μας, να κλαίει. Εάν λοιπόν, μπορείς να επηρεάσεις έναν θεατή και να του μειώσεις έστω και στο ελάχιστο το πένθος που έχει, επειδή θα κλάψει μαζί σου και θα αποχαιρετήσει, τότε αξίζει να κάνουμε θέατρο. Απλώς, με λυπεί το γεγονός πως επειδή καταλήγω έτσι όπως καταλήγω (η Κόρα είναι βρεγμένη όταν τελειώνει το έργο), δεν έρχονται τόσο στα καμαρίνια. Εγώ θέλω να έρχεται κόσμος στα καμαρίνια. Για ποιον παίζεις; Είναι χαρά μου να βλέπω τον κόσμο μετά. Να δεις τον αντίκτυπο. Και είναι σημαντικό, γιατί από τα μάτια του καταλαβαίνω, όχι από το χειροκρότημα. Φαντάζεσαι να τελείωνε η παράσταση, να μην χειροκροτούσε κανένας, να βγαίναμε να σας χαιρετούσαμε στην σιγή και να ερχόντουσαν όλοι στα καμαρίνια; Εμένα το χειροκρότημα καμιά φορά μου μοιάζει με χαστούκι. Ξεμπερδεύουμε εύκολα με ένα χειροκρότημα. Και με το δικό μας το συναίσθημα και με τον ηθοποιό που έπαιξε για εμάς μία ώρα. Ας αφήσουμε λοιπόν τις ντροπές…
Λιάνα Μεσάικου
H παράσταση Ευρυδίκη ή Ένα μιούζικαλ στον Άδη, παρουσιάζεται στο Θέατρο Πορεία, Τρικόρφων 3-5 & 3ης Σεπτεμβρίου 69, Τηλ. 210.8210991 & 210.8210082. Μαζί με την Κόρα Καρβούνη οι Λαέρτης Μαλκότσης, Κώστας Γάκης, Γιάννης Νταλιάνης, Μιχάλης Αφολάνιο, Νεφέλη Μαρκάκη και Νάνσυ Σιδέρη.
Κάθε Τετ. & Κυρ. στις 7.30μμ και κάθε Πέμπ. Παρ. Σαβ. στις 9.00μμ
Από τις 11 Δεκεμβρίου η παράσταση θα παίζεται σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο με την παράσταση του Γιάννη Χουβαρδά, «Παραλλαγές Θανάτου»