Στην καθημερινότητά μας οι οθόνες – κινητά, υπολογιστές, tablets – έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι. Μαζί τους, έχει μπει στη ζωή μας και η συνήθεια του multitasking, δηλαδή η ταυτόχρονη εκτέλεση πολλών εργασιών: απαντάμε σε ένα email, διαβάζουμε ειδήσεις, ακούμε μουσική και ρίχνουμε κλεφτές ματιές στα social media. Όμως τι επιπτώσεις έχει αυτό στη μνήμη και την προσοχή μας;
Multitasking: Μύθος ή ικανότητα;
Αν και πολλοί πιστεύουν ότι μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα, στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος δεν «τρέχει» παράλληλα διεργασίες, αλλά εναλλάσσεται γρήγορα από τη μία δραστηριότητα στην άλλη. Αυτή η συνεχής εναλλαγή επιβαρύνει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη και μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης.
Οι επιπτώσεις των οθονών στη μνήμη
- Κατακερματισμένη προσοχή: Η συνεχής έκθεση σε ειδοποιήσεις μάς εμποδίζει να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι σε μια εργασία για αρκετή ώρα.
- Μείωση αποθήκευσης πληροφοριών: Όταν ο εγκέφαλος διασπάται, δυσκολεύεται να μετατρέψει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη σε μακροπρόθεσμη.
- Αυξημένο άγχος: Η συνεχής ανάγκη να ελέγξουμε μηνύματα ή ειδοποιήσεις οδηγεί σε γνωστική υπερφόρτωση και αίσθημα κόπωσης.
Μπορούμε να προστατεύσουμε τη συγκέντρωσή μας;
- Μονοδουλειά αντί multitasking: Εστιάζουμε σε μία εργασία τη φορά, θέτοντας χρονικά όρια (π.χ. 25 λεπτά με την τεχνική Pomodoro).
- Ψηφιακή αποτοξίνωση: Καθορίζουμε «ζώνες χωρίς οθόνη», όπως το υπνοδωμάτιο ή οι ώρες φαγητού.
- Συνειδητή χρήση: Απενεργοποιούμε μη απαραίτητες ειδοποιήσεις και οργανώνουμε τον χρόνο μας ώστε να περιορίζουμε τους περισπασμούς.
Συμπέρασμα
Οι οθόνες αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο της καθημερινότητας, αλλά η κατάχρηση και το συνεχές multitasking υπονομεύουν την ικανότητά μας να συγκεντρωνόμαστε και να θυμόμαστε. Η λύση δεν είναι η πλήρης αποχή, αλλά η ισορροπία και η συνειδητή χρήση, ώστε να διατηρήσουμε την προσοχή και τη μνήμη μας σε καλή κατάσταση.