Το Gaslighting είναι μια ψυχολογική τακτική χειραγώγησης, όπου κάποιος προσπαθεί να σας κάνει να αμφισβητήσετε τη μνήμη, την αντίληψη ή ακόμη και τη λογική σας. Πρόκειται για μία από τις πιο τοξικές μορφές κακοποιητικής συμπεριφοράς, καθώς καταστρέφει σταδιακά την αυτοπεποίθηση και την ψυχική σταθερότητα του ατόμου που τη δέχεται.
Παρακάτω θα γνωρίσουμε τους τρεις βασικούς τύπους gaslighting, ώστε να μπορείτε να τους αναγνωρίσετε και να προστατευθείτε.
1. Ο «Αρνητής»
Ο τύπος αυτός αρνείται ξεκάθαρα γεγονότα που έχουν συμβεί, ακόμα και όταν υπάρχουν αποδείξεις.
- Παράδειγμα: «Αυτό δεν έγινε ποτέ, τα φαντάζεσαι».
- Στόχος: Να σας κάνει να αμφισβητήσετε την ίδια σας τη μνήμη.
2. Ο «Υποβαθμιστής»
Υποτιμά τα συναισθήματά σας, παρουσιάζοντάς τα ως υπερβολικά ή αβάσιμα.
- Παράδειγμα: «Υπερβάλλεις, δεν είναι κάτι τόσο σοβαρό».
- Στόχος: Να μειώσει την αξία της εμπειρίας σας και να σας κάνει να αισθανθείτε ανασφαλείς για την αντίδρασή σας.
3. Ο «Διαστρεβλωτής»
Παραποιεί τα γεγονότα, αλλάζει την αφήγηση ή βγάζει τα λόγια σας εκτός πλαισίου.
- Παράδειγμα: «Δεν το είπα έτσι, εσύ κατάλαβες λάθος».
- Στόχος: Να θολώσει την αλήθεια και να ενισχύσει τη δική του εκδοχή.
Πώς να προστατευθείτε:
- Καταγράφετε τα γεγονότα και τις συνομιλίες.
- Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας.
- Μιλήστε με ανθρώπους που σας υποστηρίζουν.
- Θέστε σαφή όρια και μην φοβάστε να απομακρυνθείτε.
Το gaslighting μπορεί να είναι ύπουλο, αλλά η ενημέρωση είναι το πρώτο βήμα για να το αναγνωρίσετε και να το σταματήσετε. Όσο περισσότερο κατανοείτε τους μηχανισμούς του, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για κάποιον να χειραγωγήσει την πραγματικότητά σας.