Τι κρύβεται πίσω από την καθιερωμένη φράση των web developers και των graphic designers, Lorem Ipsum, που κάθε άλλο πάρα τυχαία ή ακατάληπτη είναι.
Ωστόσο τα κείμενα με τα οποία ξεκινούν με το αυτή τη λατινική φράση έχουν δημιουργηθεί με σκοπό να παρουσιάσουν στον αναγνώστη μόνο τα γραφιστικά χαρακτηριστικά, αυτά καθ’ εαυτά, ενός κειμένου (π.χ. γραμματοσειρά, μέγεθος και χρώμα γραμμάτων) ή μιας οπτικής παρουσίασης και όχι να εκφέρουν γραπτό λόγο.
Η χρήση της γίνεται στην αρχή κειμένων και χρησιμοποιούνται πολύ συχνά στη γραφιστική. Απαρτίζονται συνήθως από λατινικές λέξεις ή λέξεις που μοιάζουν με λατινικές, χωρίς όμως να αποκλείονται και κείμενα με λέξεις άλλων γλωσσών. Ο λόγος που επιλέγονται κείμενα ακατάληπτα και όχι αποσπάσματα κειμένων που να εμπεριέχουν κάποιο νόημα είναι για να δοθεί έμφαση στα γραφιστικά χαρακτηριστικά ενός κειμένου και στη σελιδοποίησή του προκειμένου να γίνει η επιλογή τους, χωρίς να αποσπάται η προσοχή του αναγνώστη από τη γλώσσα, το ύφος, τη σύνταξη ή το περιεχόμενο ενός καταληπτού κειμένου.
Τί είναι το Lorem Ipsum;
Το Lorem Ipsum είναι απλά ένα κείμενο χωρίς νόημα για τους επαγγελματίες της τυπογραφίας και στοιχειοθεσίας. Το Lorem Ipsum είναι το επαγγελματικό πρότυπο όσον αφορά το κείμενο χωρίς νόημα, από τον 15ο αιώνα, όταν ένας ανώνυμος τυπογράφος πήρε ένα δοκίμιο και ανακάτεψε τις λέξεις για να δημιουργήσει ένα δείγμα βιβλίου. Όχι μόνο επιβίωσε πέντε αιώνες, αλλά κυριάρχησε στην ηλεκτρονική στοιχειοθεσία, παραμένοντας με κάθε τρόπο αναλλοίωτο. Έγινε δημοφιλές τη δεκαετία του ’60 με την έκδοση των δειγμάτων της Letraset όπου περιελάμβαναν αποσπάσματα του Lorem Ipsum, και πιο πρόσφατα με το λογισμικό ηλεκτρονικής σελιδοποίησης όπως το Aldus PageMaker που περιείχαν εκδοχές του Lorem Ipsum.
Γιατί το χρησιμοποιούμε;
Είναι πλέον κοινά παραδεκτό ότι ένας αναγνώστης αποσπάται από το περιεχόμενο που διαβάζει, όταν εξετάζει τη διαμόρφωση μίας σελίδας. Η ουσία της χρήσης του Lorem Ipsum είναι ότι έχει λίγο-πολύ μία ομαλή κατανομή γραμμάτων, αντίθετα με το να βάλει κανείς κείμενο όπως ‘Εδώ θα μπει κείμενο, εδώ θα μπει κείμενο’, κάνοντάς το να φαίνεται σαν κανονικό κείμενο.
Πολλά λογισμικά πακέτα ηλεκτρονικής σελιδοποίησης και επεξεργαστές ιστότοπων πλέον χρησιμοποιούν το Lorem Ipsum σαν προκαθορισμένο δείγμα κειμένου, και η αναζήτηη για τις λέξεις ‘lorem ipsum’ στο διαδίκτυο θα αποκαλύψει πολλά web site που βρίσκονται στο στάδιο της δημιουργίας. Διάφορες εκδοχές έχουν προκύψει με το πέρασμα των χρόνων, άλλες φορές by default κι άλλες σκόπιμα (με σκοπό το χιούμορ τις περισσότερες φορές).
Από που προέρχεται;
Αντίθετα με αυτό που θεωρεί η πλειοψηφία, το Lorem Ipsum δεν είναι απλά ένα τυχαίο κείμενο. Οι ρίζες του βρίσκονται σε ένα κείμενο Λατινικής λογοτεχνίας του 45 π.Χ., φτάνοντας την ηλικία του πάνω από 2000 έτη. Ο Richard McClintock, καθηγητής Λατινικών στο κολλέγιο Hampden-Dydney στην Βιρτζίνια, αναζήτησε μία από τις πιο σπάνιες Λατινικές λέξεις, την consectetur, από ένα απόσπασμα του Lorem Ipsum, και ανάμεσα σε όλα τα έργα της κλασσικής λογοτεχνίας, ανακάλυψε την αναμφισβήτητη πηγή του.
To Lorem Ipsum προέρχεται από τις ενότητες 1.10.32 και 1.10.33 του “de Finibus Bonorum et Malorum” (Τα άκρα του καλού και του κακού) από τον Cicero (Σισερό), γραμμένο το 45 π.Χ. Αυτό το βιβλίο είναι μία διατριβή στην θεωρία της Ηθικής, πολύ δημοφιλής κατά την αναγέννηση. Η πρώτη γραμμή του Lorem Ipsum, “Lorem ipsum dolor sit amet…”, προέρχεται από μία γραμμή στην ενότητα 1.10.32.
Υπάρχει η ατεκμηρίωτη άποψη ότι το ακατάληπτο αυτό κείμενο δημιουργήθηκε από ανώνυμο τυπογράφο του 15ου αιώνα (μετά από την εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο) για να το χρησιμοποιήσει για τους ίδιους ακριβώς λόγους που χρησιμοποιείται και σήμερα. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς το κείμενο απέκτησε την τρέχουσα γνωστή μορφή του, πράγμα που μπορεί να συνέβη κατά τη δεκαετία του 1960· όμως, η πιο διαδεδομένη σήμερα παραλλαγή του κειμένου πρωτοχρησιμοποιήθηκε από την Aldus Corporation στα μέσα της δεκαετίας του 1980, στο πρόγραμμα επιτραπέζιας τυπογραφίας “Aldus PageMaker” που δημιούργησε για τον υπολογιστή Apple Macintosh.
Η πηγή του έγινε γνωστή από την “ανακάλυψη” που έκανε λίγο πριν από το 1982 ο Richard McClintock, διευθυντής εκδόσεων στο κολλέγιο Hampden-Sydney της Βιρτζίνια, όταν έψαχνε για την, σπανίως χρησιμοποιούμενη στη λατινική γραμματεία, λέξη “consectetur”.
Η πρώτη γραμμή του κειμένου Lorem Ipsum προέρχεται από την παράγραφο 32 και συγκεκριμένα από το απόσπασμα neque porro quisquam est, qui dolorem ipsum, quia dolor sit, amet, consectetur, adipisci velit που σημαίνει “ούτε υπάρχει κανείς που να αγαπά τον πόνο (οδύνη) αυτόν καθ’ εαυτόν, να τον αποζητά και να θέλει να τον νιώσει, (απλά και μόνο) επειδή είναι πόνος…”.
Η φυσική πηγή του κειμένου Lorem Ipsum ίσως είναι η έκδοση το 1914 της πραγματείας De Finibus από τις εκδόσεις Loeb Classical Library, όπου το λατινικό κείμενο τελειώνει τη σελίδα 34 με “neque porro quisquam est, qui do-” και αρχίζει τη σελίδα 36 με “lorem ipsum…”, που υπονοεί ότι το υπόλοιπο εκείνης της σελίδας αναμείχθηκε για να αποτελέσει το πλασματικό κείμενο που βλέπουμε σήμερα.
Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές, μερικές από τις οποίες δεν έχουν καμία σχέση με το “κλασικό” κείμενο. Πολλές από αυτές έχουν συμπεριλάβει γράμματα που δεν υπήρχαν στο λατινικό κείμενο ή είχαν μικρότερη συχνότητα από τη συνηθισμένη στα σύγχρονα αγγλικά.
Επιπλέον, αρκετά προγράμματα επιτραπέζιας τυπογραφίας, επεξεργασίας κειμένου, ακόμα και επεξεργασίας φωτογραφίας, μπορούν να δημιουργήσουν ψευδο-τυχαία κείμενα τύπου “Lorem ipsum”.
Επίσης το πολύ γνωστό Joomla κάνει συχνή χρήση του “Lorem ipsum”. Το Microsoft Word 2007 έχει μία συνάρτηση “lorem” για τη δημιουργία τυχαίου κειμένου.
